بیماری‌های دندانی عموما ناشی از پلاک‌هایی است که روی دندان و لثه‌ها جمع می‌شوند (صفحات بیرنگ و زرد رنگی که روی دندان تشکیل می‌شود). پلاک یک اکوسیستم پیچیده است که شامل ۸۰۰ نوع باکتری مختلف بوده و در دهان ما یافت می‌شود.  

این اکوسیستم مانند یک شهر است و مسواک زدن مانند گودزیلایی آن را از بین می‌برد. با این حال باکتری‌ها می‌توانند مجددا و به سرعت زیرساخت‌های خود را بازسازی کنند به همین دلیل باید مرتب مسواک زد. اما مسواک زدن در از بین بردن پلاک بین دندان‌ها کارآمد نیست و جمع شدن این باکتری‌ها در بین دندان موجب بیماریهای دندانی می‌شود و باید برای این منظور از نخ دندان کمک گرفت.  
اگر پلاک به اندازه کافی روی دندان بماند، بزاق دهان آن را ب یک ماده سخت به نام Calculus تبدیل می‌کند که میتواند باعث پیشرفت بیماری‌های لثه شود. برای از بین بردن این ترکیب باید از دستگاههای ویژه دندانپزشکی استفاده کرد.  
همانطور که هنگام مراجعه به پزشک، فشار خون را اندازه‌گیری می‌کند، دندانپزشک نیز با ضربه زدن و بررسی خونریزی لثه از سلامت آن اطمینان حاصل می‌کند. همچنین در درجات بالاتر ممکن است باعث از دست دادن دندان، دندانهایی زرد و قهوه‌ای و بوی بد دهان شود.  
لزوم استفاده از نخ دندان به وضعیت فعلی دندان‌ها بستگی دارد. در مواردی خاص، مانند فاصله بین دندانها یا وجود ایمپلنت‌های دندانی نمی‌توان از نخ دندان استفاده کرد و باید با برس‌های مخصوص این کار را انجام داد.