ایران خبر گزارش می دهد؛
فرهنگ برخی از شهروندان در حفظ محیط زیست ضعیف است
20 آذر 1400 ساعت 16:27
محیط زیست و مراقب از آن تاثیرات بسیاری در زندگی بشر دارد و مسئولیت حفاظت از محیط زیست بر عهده افراد می باشد.
محیط زیست به همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد، گفته می‌شود. مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل می‌دهند و 3بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر می‌گذارند.
محیط زیست عبارت ترکیبی از دانش های متفاوت در علم است که شامل مجموعه‌ای از عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط زیست و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) است که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر می‌گذارد و از آن تأثیر می‌پذیرد. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعالیت‌های او مرتبط می‌شود و می‌توان محیط زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کره زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه می‌کنند خلاصه کرد.
تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی و غیر زیستی می‌شود که منحصراً در نظر گرفته می‌شوند، در حالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهم‌کنش‌های میان انسان و طبیعت و از دیدگاه بشر توصیف می‌شود.
محیط زیست و مراقب از آن تاثیرات بسیاری در زندگی بشر دارد و مسئولیت حفاظت از محیط زیست بر عهده افراد می باشد. درست است که سازمان حفاظت از محیط زیست نیز وجود دارد اما آن سازمان و نهادهای مربوط به آن وظایف خاص خود را انجام می دهند.
گسترش زندگی صنعتی سبب گردید تا مردم از تفریحاتی مانند گردش در پارک و پیک نیک رفتن کمتر استقبال کنند. اکثر خانواده ها فرصت رفتن به این تفریحات را به آخر هفته موکول کردند و سفرهای کوتاه خانوادگی نیز بیشتر در تعطیلات رسمی، تعطیلات نوروز و تابستان صورت می گیرد. برای سفرهای داخل شهری و تفریحات کوتاه باید آدابی رعایت شود که مهم ترین آن رعایت بهداشت و نظافت در محیط زیست است. آشنایی و انجام این آداب در اولین مرحله توسط خانواده باید به فرزندان آموزش داده شود. البته برخی از خانواده ها هیچ اهمیتی به حفظ زیست نمی دهند چه رسد به اینکه بخواهند به فرزندانشان آموزش دهند!
فرهنگ برخی از ایرانی ها در حفظ محیط زیست
برخی از پدر و مادرهای ایرانی فرصت زیادی برای تربیت کودکان خود صرف می کنند و قطعا نتیجه مورد دلخواه خود را نی می بینند. برخی از خانواده ها از کودکی فرزند خود را با نظم و انضباط آشنا می کنند و از همان دوران کودکی مسئولیت پذیری را به آنها آموزش می دهند.
برای آشنا کردن کودک با محیط زیست و حفاظت نکات بسیار ساده ای وجود دارد نیاز به فرمول عجیب و غریب و کارهای دشوار نیست که متاسفانه برخی از والدین در این امر سهل انگاری می کنند و هیچ آموزشی به فرزند خود نمی دهند. به عنوان مثال با جمع کردن برخی وسایلی که در منزل مورد نیاز نیست و دور ریختنی به حساب می آید و یا وسایل شخصی فرزندمان و استفاده مجدد از آنها مساله بازیافت و جمع آوری زباله ها را به او بیاموزیم. می توان با کمک فرزند قوطی های نوشابه را جمع آوری کرد.
یکی از اصلی ترین و مهم ترین آموزش هایی که در زندگی افراد بسیار تاثیرگذار است و باعث استحکام روابط اجتماعی می شود آموزش و عادت به نظم و انضباط در کارها است. باید در این زمینه فرهنگ سازی صورت گیرد و این فرهنگ سازی با کار و تلاش، تفکر و آموزش بیشتر توسط پدر و مادرها، معامان و مربیان امکان پذیر است. فرهنگ سازی در این زمینه در ابتدای امر از خانواده که محیط کوچکی است آغاز می شود سپس به جامعه که محیط بزرگ تری و اجتماعی تری است انتقال پیدا می کند.
خانواده ها باید به کودکان خود بیاموزند که از تولید پسماند و زباله بیجا خودداری کنند و این کار را به صورت عملی به آنها آموزش دهند. به عنوان مثال برای نوشتن در دفتر مشق اگر برگه سفید جایی برای نوشتن دارد از آن فضای خالی استفاده کنند و برگه را بیهوده مچاله نکنند و دور نیاندازند. با استفاده مواد خوراکی و مصرفی که جزو دورریختنی ها هستند به نحو درست و مناسبی برخورد کنند. مثلا کاغذ، پارچه، فلزات، چوب، شیشه، پلاستیک را از زباله های تر جدا کنند و کیسه ای جداگانه برای زباله های خشک در نظر بگیرند. اگر این موارد در خانوده ها به خوبی و به طور منظم رعایت شود فرزند هم این کارها را یاد می گیرد و متوجه می شود که باید زباله خشک و تر را از یکدیگر تفکیک کند.
در مقابل خانواده های بی نظم خانواده های منظم قرار دارند که کلیه اصول زندگی شان طبق نظم و ترتبی خاصی پیش می رود. این خانواده ها نه تنها به محیط خانوادگی شان احترام می گذارند بکه خارج از منزل نیز اصول نظافت و مراقب از محیط زیست را به خوبی رعایت می کنند. این افراد اگر برای تفریح و گردش به پارک و یا مکان های تفریحی خارج از شهر بروند حتما کیسه زباله مخصوص همراه خود دارند تا بتوانند زباله های تولید شده را جمع آوری کنند و حتی از کیسه های زباله مخصوص ماشین نیز استفاده می کنند تا هم اتومیبل خود را تمیز نگه دارند و هم به تمیزی و نظافت محیط زیست، خیابان ها و اتوبان ها کمک کنند.
"شهر ما، خانه ما" برای برخی شهروندان فقط یک شعار است
متاسفانه برخی از شهروندان مسئول تولید زباله از پشت رل هستند. این افراد در کمال بی خیالی و خونسردی شیشه اتومبیل باز می کنند و به راحتی در هر مکانی که دست شان برسد از شیشه اتومبیل پوست میوه و تخمه، پاکت چیپس و پفک، ته مانده سیگار، بطری آب پرت می کنند. کافی است در یکی از اتومبیل ها کودکی نشسته باشد و شاهد پرت کردن ته مانده سیگار از طرف پدرش باشد و یا مادرش پاکت آب میوه را به بیرون از اتومبیل پرتاب کند پس آن کودک از چه کسی باید نظافت شهری را بیاموزد؟ زمانی که پدر و مادر با خنده و شوخی پوست و یا پاکت مواد خوراکی را از اتومبیل به بیرون پرتاب می کنند کودکان فکر می کنند این کار یک تفریح و سرگرمی است و مدام این کار را تکرار می کنند. "شهر ما، خانه ما" برای برخی از شهروندان فقط یک شعار است و زمانی آن را به کار می برند که ادعا داشته باشند شهروندی قانون مدار هستند.
زمانی تصور بر این بود که بی فرهنگی مختص محله های پایین و یا افرادی است که از نظر موقعیت اجتماعی و اقتصادی در سطح پایینی قرار دارند. اما واقعیت تلخ جامعه ما هر آن چیزی هست که می بینیم و در بسیاری از موارد بی فرهنگی به خوبی قابل مشاهده است. این روزها در سطح شهر شاهد این هستیم افرادی که سوار بر اتومبیل های گران قیمت می شوند در کمال خونسردی پاکت مواد خوراکی را از اتومبیل به بیرون پرتاب می کنند و چون اتومبیل گران قیمت سوار هستند تصور می کنند تمامی کارهایشان درست است حتی اگر اشتباه باشد!
مدتی قبل طرح جریمه شدن اتومبیل هایی که از داخا خودرو آشغال به بیرون می ریزند مطرح شد؛ اما این طرح به مرحله اجرایی شدن نرسید! در کوچه های شهر، خیابان ها، بزرگراه ها و جاده ها خارج از شهر نیز مردم در کمال بی انصافی زباله های خود را به بیرون پرتاب می کنند. متاسف می شویم که باید یک برگ جریمه و اجباری وجود داشته باشد تا شاید مردم متوجه این کار و عمل زشت خود بشوند!
آموزش و اطلاع رسانی مناسب برای شهروندان
هم شهروندان باید بدانند که به عنوان یک شهروند موظف هستند معابر شهری و خیابان ها تمیز نگه دارند و کوچه و خیابان های شهر را مانند خانه خود بدانند. کمترین کاری که هر شهروند می تواند انجام دهد این است که با نظافت محیط شهری چهره شهر خود را زیبا نگه دارد، نه اینکه با ریختن زباله هم چهره شهر را نازیبا و زشت جلوه دهد و هم کار رفتگران زحمت کش را دو چندان کنند.
به نظر می آید باید آموزش های نظافت شهری و محافظت از محیط زیست برای برخی از شهروندان به صورت جدی برگزار شود و در ابتدای امر این آموزش ها برای خانواده ها ضروری است. دو کانون اصلی برای تعلیم و تربیت و مسئولیت پذیری دانش آموزان خانواده ها و مدارس هستند. که می توانند قشری را تربیت کنند تا نقش موثری در جامعه داشته باشند. هر فردی می تواند به اندازه خود سهیمی در تمیزی و پاکیزگی شهر داشته باشد. در این خصوص دانش آموزان سهم بسزایی دارند چرا که با انداختن زباله ها در سطل های مخصوص کمک بزرگی به رفتگران خواهند کرد.
در این زمینه زحمات زیادی از سوی سازمان شهرداری و مسئولین این سازمان صورت گرفته است اما باید فرهنگ سازی بیشتری در این زمینه نیز صورت پذیرد. برای توسعه فرهنگ پاکیزه نگه داشتن شهر رسانه ها و متولیان فرهنگی باید تلاش های بیشتری را انجام دهند تا مردم بیشتر به نظافت شهری اهمیت دهند.
با حیوانات مهربان باشیم و به آنها غذا دهیم
در برخی از خانواده ها مواد غذایی به طرز عجیبی مصرف بالایی دارد و اصراف می شود، این خانواده ها از حیوانات غافل می شوند و باقی مانده غذاها را در سطل زباله می ریزند اما اگر باقی مانده غذا برای حیوانات در نظر گرفته شود اصراف هم نمی شود.
احاديث زيادي نیز در رابطه با رعايت حقوق حيوانات وارد شده است. يكي از حقوق مسلم حيوانات بر صاحبانشان غذا دادن به آنان است.
از رسول خدا (ص) روايت شده كه فرمودند : حيوان شش حق به گردن صاحب خود دارد : هرگاه از آن پياده شد علفش دهد، هرگاه از آبي گذشت آن را آب دهد، بي دليل آن را نزند، بيشتر از قدرتش آن را بار نكند، بيشتر از توانش آن را راه نبرد و مدت زيادي روي آن درنگ نكند.
هم چنین حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه به خداوند سوگند یاد کرده است که اگر قدرت همه عالم را به من بدهند به شرط گرفتن دانه گندم از دهان مورچه‌ای قبول نخواهم کرد. فقه اسلام همان‌گونه که برای هر مخلوقی، حرمت و حقی قائل است برای حیوانات نیز حقوقی را مقرر کرده و انسان‌ها مکلف به اجرای آن هستند. دین مبین اسلام یک نوع از حقوق واجب بر انسان را حقوق حیوانات دانسته است. بر مبنای فقه اسلامی، هر گاه کسی مالک حیوانی شود، بر او واجب است نیازهای آن حیوان را برآورد. در این حکم فرقی میان حیوان حلال‌گوشت یا حرام‌گوشت و پرنده و غیرپرنده نیست، زیرا حیوان تشنه و گرسنه می‌شود و حق حیات دارد.
پدر و مادرها به عنوان یک الگوی رفتاری برای فرزندان باید به آنها آموزش دهند که با حیوانات به مهربانی برخورد کنند و از نزدیک حیوانات را نوازش کنند و به آنها آب و غذا بدهند. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که از هر گونه رفتار و یا گفتاری در خصوص حیوان آزاری خودداری کنند چرا که این کار زمینه اخلاق های ضد اجتماعی را در فرزندان فراهم می آورد.
باید این را بدانیم که حق حیات یک حق طبیعی و بدیهی است و خداوند آن را به انسان و حیوان به صورت یکسان هدیه داده است و این حق را باید با مهربانی و انسانیت به مرحله ظهور برسانیم. کمک به حیوانات درمانده از وضعیت محیط زیست و سرمای طاقت فرسای زمستان یکی از راه های حفظ زنجیره حیات است. اگر فردی غذای باقی مانده خود را به پرندگان و دیگر حیوانات در فصل سرما دهد انسانیت و مهربانی خود را نشان داده است.
کلام آخر؛
فعالیت های انسانی از هر نوعی که باشد ممکن است نوعی از آلودگی را به وجود آورد. آلودگی هوا، آلودگی منابع آب، آلودگی محیط زیست، آلودگی پسماندها، آلودگی زباله ها و ... همه این موارد نشات گرفته از عدم آگاهی افراد است که موجب افزایش آلودگی در محیط های شهری می شود. عده بسیار کمی از افراد در ایجاد آلودگی آگاهی کامل دارند و آگاهانه عمل می کنند.
در کلان شهری مانند تهران آلودگی های مختلف کاملا ملموس و قابل مشاهده است. آلودگی هایی که توسط برخی از شهروندان جدای از اینکه در چی رده سنی قرار دارند، در کدام منطقه پایتخت زندگی می کنند، دارای چه تحصیلاتی هستند و چه شغلی دارند ایجاد می شود. آلودگی های زیست محیطی پایتخت ایران را با چالش های بزرگ و جدی در این زمینه روبرو کرده است.
مسلم است عدم ناآگاهی برخی از شهروندان در بروز آلودگی نقش بسیار زیادی دارد به همین دلیل افزایش مشارکت های عمومی و آموزش های تخصصی در این زمینه باید صورت گیرد و بهتر است این آموزش ها از سنین پایین آغاز شود. زمانی که آموزش های درست و مناسب به افراد خصوصا کودکان داده شود آنها می تواند در برابر آلودگی های محیط زیست برخوردی مناسب و عقلانی از خود نشان دهند.
گزارش از : مه جبین محمدی
کد مطلب: 170144
آدرس مطلب: https://www.irankhabar.ir/fa/doc/report/170144/فرهنگ-برخی-شهروندان-حفظ-محیط-زیست-ضعیف
ایران خبر
https://www.irankhabar.ir
