رابطه سیگار و ابتلا به سرطان؛
کد مطلب: 59287
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۵:۲۹
استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان در جهان است که نزدیک به یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار میمیرند.
به گزارش ایران خبر، استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان در جهان است که نزدیک به یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار میمیرند.
مصرف دخانیات (سیگار) معضلی نیست که به دیروز و چند سال پیش برگردد، سیگار حدود از ١٠هزار سال پیش در دنیا ریشه دوانده است. براساس نوشتههای تاریخنویسان و همچنین آثار حکاکی شده در یونان باستان از تنباکو و توتون به عنوان گیاه دارویی استفاده شده است. همچنین زمانیکه کریستیف کلمب و همراهانش در سال ١٤٩٢ میلادی به جزیرهای نزدیک کوبا میرسند، متوجه میشوند که مردم آنجا تنباکو را دود میکنند.
کلمب مقداری از برگها و دانههای این گیاه را با خود به اسپانیا میبرد و به این ترتیب آنها هم شروع به استفاده از این گیاه کردند. همچنین توتون در سال ١٦٠٥میلادی در عثمانی، مصر و هند شناخته شد و پس از آن وارد ایران شد. تاریخنویسان ورود توتون به ایران را به سال ١٥٩٠ میلادی مطابق با سال ٩٩٩ هجری قمری میدانند و بنابه نوشتههای تاریخنویسان در زمان شاه عباس استفاده از این گیاه در ایران رواج یافت. در سال ۱۳۱۶ هجری- شمسی كارخانهی دخانیات ایران سالیانه ۶۰۰ میلیون نخ سیگار تولید میكرد. در سال ۱۳۵۶ یعنی چهل سال بعد از آن تاریخ، این میزان به ۲۴ میلیارد نخ یعنی چهل برابر چهل سال پیش رسید. از این تعداد سیگار ۱۳میلیارد نخ آن داخلی و ۱۱میلیارد بقیه خارجی بود. طی سالهای اول ۱۳۵۷ كاهش مختصری در تولید سیگار ایجاد شد اما از سال ۱۳۶۰ مجددا سیر صعودی سریعتری گرفت و در سال ۱۳۶۲ به ۲۷میلیارد نخ رسید. جالب است بدانید که در سال ۱۳۱۵ هجری- شمسی نزدیک به ۱۲۰۰۰ هكتار و در سال ۱۳۷۴ ۳۰۰۰۰ هكتار از مرغوبترین زمینهای حاصلخیز كشور زیر كشت توتون بوده است. در گزارش وضعیت جهانی استعمال دخانیات برای ۱۹۰ كشور جهان توسط سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۹۷م چنین آمده است: در ابتدای دههی ۱۹۹۰میلادی در جهان یك میلیارد و صد میلیون نفر سیگاری زندگی میكردند. بهعبارت دیگر ۴۷درصد همه مردان پانزده ساله و بالاتر و ۱۲درصد همه زنان پانزده ساله و بالاترجهان سیگاری بودهاند. در این حال میانگین مصرف روزانه سیگاریها در كل ۱۶نخ سیگار و برای آفریقا با كمترین میزان مصرف ۱۰نخ و آمریكا و اروپا با ۱۸نخ بالاترین میزان مصرف بوده است. برآورد میشود كه شیوع سیگاركشیدن در سطح اروپا در میان نوجوانان سنین ۱۵تا۱۸ سال حدود ۳۰ درصد باشد.
رابطهی سیگار و سرطان
تا سالهای ۱۹۳۰ سرطان ریه به علت سیگار کشیدن مشخص نشده بود و رابطهی علت و معلولی سیگار و سرطان تا سال ۱۹۵۷ در انگلیس و سال ۱۹۶۴ در آمریکا، ثابت نشده بود. در کمال تعجب، تا پیش از این زمان، تأثیرات مفیدی هم برای سیگارها قائل بودند و سیگارها حتی در دانشنامههای دارویی تا سال ۱۹۰۶ فهرست میشدند و حتی پزشکان به بیمارانی که سرفه داشتند، سرما خورده بودند یا مبتلا به سل شده بودند، مصرف سیگار را توصیه میکردند. اولینبار پژوهشگران آلمان نازی بودند که رابطه بین سرطان ریه و دخانیات را ثابت کردند. اما تحت تبلیغات وسیع متفقین در جریان جنگ جهانی دوم بسیاری از موفقیتهای پزشکی در آلمان نازی از یاد رفت به طوریکه بسیاری از مردم گمان میکنند اولینبار دانشمندان آمریکایی و بریتانیایی به این مسئله پی بردهاند. مبارزه با دخانیات در آلمان نازی بسیار گسترده بود و جنبش مبارزه با دخانیات تحت پشتیبانی مستقیم هیتلر قرار داشت بهطوریکه نازیها ترک سیگار و دخانیات را یک وظیفه ناسیونال سوسیالیستی میدانستند. مدتها تصور میشد که وجود قیر و دیگر مواد شیمیایی در تنباکو، دلیل اصلی بروز سرطان در افراد سیگاری است. اما به مرور و آزمایشهای مختلف ثابت شد که نیکوتین خاصیت سرطانزایی دارد، به این دلیل که این ماده جلوی عملکرد طبیعی بدن به منظور دفع کردن سلولهای آسیب دیده را که ممکن است در آینده سرطانی شوند، میگیرد. به همین دلیل، مصرف نیکوتین را سرطانزا اعلام کردند.
مصرف سرانهی سیگار در ایران و جهان
در حال حاضر یک میلیارد و ۴۰۰هزار نفر فرد سیگاری در دنیا وجود داردکه سهم ایران از این آمار ۷میلیون و ۷۰۰هزار نفر است. همچنین سالانه در دنیا ۶ میلیون نفر به خاطر مصرف دخانیات از بین میروند که بخشی از این افراد کسانی هستند که در معرض دود سیگار قرار دارند.۵۰درصد کودکان در معرض دود سیگار هستند و ۹۰درصد سرطان ریه در مردان و ۸۰ درصد در زنان ناشی از مصرف سیگار است. متاسفانه گران شدن سیگار، جلوگیری از قاچاق سیگار و تمامی تمهیدات برای جلوگیری از مصرف این دودکش سرطانزا نه تنها در ایران بلکه در دنیا هم تاثیرگذار نبوده است. با نگاهی به آماری که براساس سازمان جهانی بهداشت صورت گرفته است، نگران میشوید که شاید راهی برای این توقف این دودکش سرطانزا وجود ندارد! اما بهتر است بدانید که مصرف سیگار در کشورهای توسعه یافته به شدت در حال کاهش است اما در کشورهای شرق اروپا این آمار در حال افزایش است. تبلیغات گسترده دربارهی مضرات سیگار گویا در جهان غرب موثر افتاده و برخی از کشورها مانند آمریکا آمار سیگاریهایش از سال ۱۹۶۵ تقریبا به نصف رسیده است.
این آمار در مورد کشورهای شرق اروپا که حتی در مصرف مشروبات الکلی هم گوی سبقت را از دیگران ربودهاند، بسیار قابل اهمیت است است. مصرف سالانه سیگار در جهان به ٥هزار و ٦٠٠ میلیارد نخ میرسد، بهگونهای که کشور چین بزرگترین تولیدکننده سیگار جهان محسوب میشود که سالانه ٢هزار و ٢٥٠میلیارد نخ سیگار تولید میکند و در واقع ٤٣درصد تولید سیگار جهان به این کشور تعلق دارد، هرچند که مصرف سالانه سیگار در چین ٣٨درصد مصرف سیگار در جهان است. با توجه به میزان مصرف بالغبر ٦٥میلیارد نخ سیگار در کشور در سال ٩١، معادل ١٦میلیارد نخ آن از طریق تولید داخل، ١٦میلیارد نخ توسط تولید مشارکتی، ٧میلیارد نخ نیز از سوی عاملیتهای صنعتی (در مجموع ٣٩ میلیارد نخ) و بیش از ٨میلیارد نخ نیز از طریق واردات به طور رسمی تامین شد.
از اینرو حدود ٢٥درصد از میزان مصرف سالانه کشور به صورت قاچاق و از مبادی غیررسمی که عمدتا نیز از کردستان عراق است وارد کشور میشود. طبق این آمار یونان سالانه ۳.۰۱۷ نخ سیگار، اسلوونی سالانه ۲.۵۳۷ نخ سیگار، اوکراین سالانه ۲.۵۲۶ نخ سیگار، بلغارستان سالانه ۲.۴۳۷ نخ سیگار، جمهوری چک سالانه۲.۳۶۸ نخ سیگار، مقدونیه سالانه ۲.۳۳۶ نخ سیگار، روسیه سالانه ۲.۳۱۹ نخ سیگار، مولداوی سالانه ۲.۲۳۹ نخ سیگار، اسپانیا سالانه۲.۲۲۵ نخ سیگار و بوسنی سالانه ۲.۱۴۵ نخ سیگار، به ترتیب ردیف اول تا دهم این جدول را به خود اختصاص دادهاند. همچنین در این جدول آماری ایران با میانگین ٨٥٥ نخ سیگار برای هر بزرگسال در جایگاه ۶۷ ام و عراق با ۷۸۴ نخ در جایگاه ۶۶ ام است جالب است بدانید که کشور ترکیه که همیشه مردمش به سیگاریترین مردم دنیا معروف بودند در این جدول با ۱.۴۴۹ نخ جایگاه ۳۰ ام را دارد. شاید اگر از بد اجتماعی بخواهیم به این قضیهی نگاه کنیم، مشکلات، نبود کار و زندگی مناسب یکی از عللهای بارز سیگار کشیدن در افراد است. چراکه با نگاهی گذرا به کشورهایی که در ده کشور اول قرار گرفتهایم متوجه اقتصاد بیمار این کشورها میشویم.
هر ١٠ دقیقه یک نفر در ایران بر اثر مصرف سیگار میمیرد
خدیجه محصلی پژوهشگر حوزهی دخانیات با تاکید الگوی مصرف سیگار در ایران به سمت جوانان تغییر کرده است، گفت: «متاسفانه امروزه سیگار یکی از معضلات نسل جوان است که زمینهی گرایش به سایر مواد مخدر را فراهم میکند به طوریکه هر ٧ ثانیه یک نفر در دنیا و هر ١٠دقیقه یک نفر در ایران بر اثر مصرف سیگار میمیرد و چنانچه اقدامی در جهت کنترل آن صورت نگیرد در ١٠سال آینده این مرگ و میر در کشور به یک نفر در دو و نیم دقیقه خواهد رسید.» وی همچنین افسردگی را بیشترین انگیزه روانی برای مصرف دخانیات دانست و افزود: «براساس نتایج به دست آمده شیوع افسردگی در بین افراد سیگاری ٦٩ و در بین افراد غیرسیگاری ٤٠ درصد است بنابراین افسردگی بیشترین انگیزه روانی برای مصرف سیگار است. البته مصرف دخانیات همانند مصرف سیگار، پیپ، چیق و قلیان نه تنها اعتیاد روانی بلکه جسمانی نیز ایجاد میکند در واقع مصرف دخانیات موجب ایجاد آرامش شده و این احساس به شکل بخشی از زندگی آنها تبدیل میشود و شخص وابستگی روانی پیدا میکند.»
استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان در جهان است که نزدیک به یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار میمیرند. مصرف دخانیات (سیگار) معضلی نیست که به دیروز و چند سال پیش برگردد، سیگار حدود از ١٠هزار سال پیش در دنیا ریشه دوانده است. براساس نوشتههای تاریخنویسان و همچنین آثار حکاکی شده در یونان باستان از تنباکو و توتون به عنوان گیاه دارویی استفاده شده است. همچنین زمانیکه کریستیف کلمب و همراهانش در سال ١٤٩٢ میلادی به جزیرهای نزدیک کوبا میرسند، متوجه میشوند که مردم آنجا تنباکو را دود میکنند. کلمب مقداری از برگها و دانههای این گیاه را با خود به اسپانیا میبرد و به این ترتیب آنها هم شروع به استفاده از این گیاه کردند.
همچنین توتون در سال ١٦٠٥میلادی در عثمانی، مصر و هند شناخته شد و پس از آن وارد ایران شد. تاریخنویسان ورود توتون به ایران را به سال ١٥٩٠ میلادی مطابق با سال ٩٩٩ هجری قمری میدانند و بنابه نوشتههای تاریخنویسان در زمان شاه عباس استفاده از این گیاه در ایران رواج یافت. در سال ۱۳۱۶ هجری- شمسی كارخانهی دخانیات ایران سالیانه ۶۰۰ میلیون نخ سیگار تولید میكرد. در سال ۱۳۵۶ یعنی چهل سال بعد از آن تاریخ، این میزان به ۲۴ میلیارد نخ یعنی چهل برابر چهل سال پیش رسید. از این تعداد سیگار ۱۳میلیارد نخ آن داخلی و ۱۱میلیارد بقیه خارجی بود. طی سالهای اول ۱۳۵۷ كاهش مختصری در تولید سیگار ایجاد شد اما از سال ۱۳۶۰ مجددا سیر صعودی سریعتری گرفت و در سال ۱۳۶۲ به ۲۷میلیارد نخ رسید. جالب است بدانید که در سال ۱۳۱۵ هجری- شمسی نزدیک به ۱۲۰۰۰ هكتار و در سال ۱۳۷۴ ۳۰۰۰۰ هكتار از مرغوبترین زمینهای حاصلخیز كشور زیر كشت توتون بوده است.
در گزارش وضعیت جهانی استعمال دخانیات برای ۱۹۰ كشور جهان توسط سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۹۷م چنین آمده است: در ابتدای دههی ۱۹۹۰میلادی در جهان یك میلیارد و صد میلیون نفر سیگاری زندگی میكردند. بهعبارت دیگر ۴۷درصد همه مردان پانزده ساله و بالاتر و ۱۲درصد همه زنان پانزده ساله و بالاترجهان سیگاری بودهاند. در این حال میانگین مصرف روزانه سیگاریها در كل ۱۶نخ سیگار و برای آفریقا با كمترین میزان مصرف ۱۰نخ و آمریكا و اروپا با ۱۸نخ بالاترین میزان مصرف بوده است. برآورد میشود كه شیوع سیگاركشیدن در سطح اروپا در میان نوجوانان سنین ۱۵تا۱۸ سال حدود ۳۰ درصد باشد.