فضای مجازی و بی اخلاقی بیش از حد برخی افراد
فضای مجازی یک مفهوم فردی و هم چنین بین المللی است که یک فناوری دیجیتال گسترده و بهم پیوسته را توصیف می کند . این اصطلاح از داستان های علمی و هنری وارد فرهنگ عامه شد ، اما اکنون توسط استراتژیست های فن آوری ، متخصصان امنیتی ، رهبران دولت و ارتش و صنعت و کارآفرینان برای توصیف حوزه محیط جهانی فناوری استفاده می شود. برخی دیگر فضای مجازی را فقط یک محیط مفهومی می دانند که در آن ارتباط از طریق شبکه های رایانه ای اتفاق می افتد. این کلمه در دهه 1990 رواج پیدا کرد که استفاده از اینترنت ، شبکه و ارتباطات دیجیتال همه به طرز چشمگیری در حال رشد بود و اصطلاح فضای مجازی توانست بیانگر ایده ها و پدیده های جدیدی باشد که در حال ظهور بودند.
شبکه اجتماعی یا سوشال نتورک به انگلیسی Social network ساختاری اجتماعی است که از گروههایی (عموماً فردی یا سازمانی) تشکیل شده است که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی مانند ایدهها و تبادلات مالی، دوستان، خویشاوندان، لینکهای وب، و سرایت بیماریها (اپیدمولوژی) به هم وصل هستند.
با گسترش وسایل ارتباط جمعی، سطح زندگی سطح آگاهی های خود می شود و از طریق وسایل وسایل ارتباط جمعی، سطح فرهنگ ها و آداب و رسوم اعضای جامعه نیز دگرگون شده است. اعضای جامعه نیز دگرگون شده است. ارتباطات جمعی معلول توسعه یافتگی است ، اما دست کم به این نتیجه می توان رسید که ارتباطات جمعی از این وسایل ارتباط جمعی، آن مکان خاص نمی شود ؛ بلکه تمام نقاط جهان از این اهمیت وظیفه آموزشی وسایل ارتباط جمعی به حدی است که بعضی از جامعه شناسان برای رسانه ها به طوری که وسایل ارتباط جمعی با کارکردهای مهم وسایل ارتباط جمعی، نقش تفریحی این وسایل است. وسایل ارتباط جمعی، نزدیکی سلیقه ها و خواسته های از این رسانه ها، آموزش های رسمی را فرا گرفت.
آشنایی افراد جامعه به شبکه های اجتماعی و فضاهای مجازی باعث تغییرات اساسی در زندگی شخصی شان شده است به طوری که برخی افراد در ارتباط داشتن با دیگران در فضای مجازی خیلی راحت تر وارد رابطه و دوستی می شوند که شاید در دنیای واقعی به سختی با دیگران وارد رابطه می شوند و حتی ممکن است رابطه ی را هم شکل ندهند.
افزایش پیشنهادهای بی شرمانه در شبکه های اجتماعی
مسئله مهم این است که چرا افراد در فضای مجازی خیلی راحت با یکدیگر برخورد می کنند در حالیکه طرف مقابل شان کاملا غریبه است و هیچ آشنایی با یکدیگر ندارند اما به راحتی وارد رابطه می شوند و ممکن است هر پیشنهادی برای صمیمی شدن رابطه شان هم داشته باشند.
برخی ارتباطات در فضای مجازی و شبکه های مجازی باعث رواج رفتارهای بی قید و شرط بین افراد شده است چون این فضا بستری را فراهم کرده تا افراد راحت تر با یکدیگر در ارتباط باشند اما گویا این فضا برای برخی افراد به بی اخلاقی تبدیل شده و بی اخلاقی به یک رفتار غیراجتماعی و عادی تبدیل شده است. این عادت ها باعث تنوع طلبی شده به طوریکه افراد دیگر نمی توانند در روابط شان مدیریت داشته باشند و درخواست دوستی شان به افراد مختلف هر روز بیشتر می شود.
متاسفانه عدم آگاهی در استفاده و حضور در شبکه های اجتماعی این باور را در ذهن برخی افراد رشد داده چون در شبکه مجازی هستند و کسی آنها را نمی شناسد آنها این اجازه را دارند به هر کسی هر نوع پیشنهادی که دوست دارند بدهند و برای شان هم فرقی نمی کند پیشنهادشان قبول شود یا نه!
اینستاگرام بی تعارف ترین شبکه اجتماعی
به عنوان مثال؛ اینستاگرام به عنوان یک شبکه اجتماعی مدرن در دسترس بیشتر افراد جامعه قرار دارد. در این شبکه اجتماعی افراد به راحتی علایق و خواسته های شخصی شان را به تصویر می کشانند و با توصیف علاقه های شخصی شان قصد جلب دیگران را دارند. حتی این افراد برای بیشتر دیده شدن و جذب دوستان بیشتر و جدیدتر در توصیف زندگی شان اغراق های زیادی هم دارند. شاید تصورشان بر این است که در دنیای مجازی راحت هستند و کسی آنها را زیر نظر ندارد و با دنیای واقعی هم فاصله دارند.
حضور در شبکه های اجتماعی باعث شده برخی افراد از کمبودها و عقده های خود چشم پوشی کنند و خیال بافی کنند و از همین طریق بخواهند مقدمات آَشنایی خود با دیگران را فراهم کنند. این رفتارها در فضای مجازی و دور شدن از دنیای واقعی تبعات اخلاقی و رفتاری ناخوشایندی را به همراه خواهد داشت. البته اگر برخی افراد در دنیای واقعی هم به پنهان کاری و دروغ گفتن عادت داشته باشند دیگر برای شان دنیای واقعی و مجازی فرقی نمی کند و به رفتار خود ادامه می دهند. چون این افراد حریص هستند، تعهد برای شان بی معنی ست، سرگشته و مبهوت هستند و در ارسال پیام هایشان شرمی ندارند و هیچ حد و مرزی برای رعایت کردن اخلاق ندارند.
کلام آخر؛
ارتباط میان مذهب و اخلاق و تکنولوژی:
بسیاری از فلاسفه و جامعه شناسان غیرمسلمان نیز با اشاره به ارتباط میان مذهب و اخلاق و تکنولوژی بر نقش مؤثر دین در کنترل و نظارت بر تکنولوژی تأکید می کنند.
الف. کارل میچم، او در مقاله مذهب و تکنولوژی در مورد این ارتباط چنین بیان می کند:
از آنجا که تکنولوژی خودش می تواند سبب روشی از زندگی شود، می تواند موضوعی برای ارزیابی های دینی و معنویت باشد. مذهب و تکنولوژی همانند اخلاق و تکنولوژی می تواند بر اساس نسبیت های تاریخی، نبیادی و یا مباحث ویژه مورد بررسی قرار گیرد... از یک طرف دین باید نقش بسزایی در مقابله با چالش های اخلاقی به وجود آمده از توسعه تکنولوژی داشته باشد همانند مسائل اخلاقی پیش آمده از سلاح های هسته ای و آلودگی های محیطی و از طرف دیگر یک تفکر مذهبی انتقادی در مورد تکنولوژی لحاظ شود که دارای چشم اندازهای اخلاقی گسترده تری نسبت به آن باشد به طوری که ما بین شور و شوق مذهبی و ملاحظات رشد و فناوری اعتدال ایجاد نماید(Mithcam,2009,p466- 472).
ب. نیل پستمن نیز در کتاب تکنوپولی ضمن هشدار درباره وضعیت کنونی جهان و اینکه تکنولوژی ها در عصر جدید حیطه های باورها و ارزش های انسانی را تحت سلطه خود درآورده اند، یگانه راه حل موجود را بازگشت انسان به ارزشهای انسانی در سایه ای از دیدگاه اخلاقی دینی و معنویت می داند:
قرائن بسیار وجود دارد که خصوصاً با توجه به اوضاع و احوال کنونی ما، قرار دادن داستان ارتقای بشریت به عنوان ستون فقرات مجموعه ای که مواد درسی جدید را تشکیل می دهند امری ضروری است. زیرا داستان عروج بشریت مفهومی به تعلیم و تربیت می دهد که نه تکنیکی است و نه تجاری بلکه همچون آینه ای است که تابش و برداشت معینی را از اهداف زندگی آکادمیک به اطراف می گستراند و بهترین این داستانها نیز در متون دینی یافت می شود. تعلیم یافتن در چنین سیستمی عبارت می شود از دریافتن ریشه ها و ساقه ها و مراحل رشد دانش و سیستمهای آن. طباطبایی، ۱۳۸۱،
داستایوفسکی نویسنده معروف روسی نیز معتقد بود که"اگر خدا نباشد، همه چیز مجاز خواهد بود."
گزارش از حبیب عابدی